Artroskopia stawu ramiennego jest zabiegiem operacyjnym polegającym na oglądaniu stawu od wewnątrz. Należy do grupy zabiegów tzw. małoinwazyjnych. Przy pomocy narzędzia jakim jest artroskop poprzez małe nacięcia skóry , zwykle ok. 1 cm oglądany jest staw. Jeśli zachodzi taka potrzeba wykonywane są dodatkowe cięcia skóry dla narzędzi artroskopowych i przeprowadzany jest zabieg operacyjny. Najczęstsze zabiegi przeprowadzane za pomocą artroskopu w obrębie barku to:dekompresja przestrzeni podbarkowej w zespołach ciasnoty podbarkowej, szycie zerwanego obrąbka stawowego w niestabilności stawu ramiennego, szycie ścięgien w uszkodzeniach stożka rotatorów. Zalety artroskopii w porównaniu z technikami otwartymi operacji to: możliwość oceny całego stawu, mniejsza inwazyjność, minimalne krwawienie, mniejsza bolesność, znakomity efekt kosmetyczny, krótki pobyt w szpitalu, szybsza rehabilitacja i powrót do pracy i sportu.
Powikłania po zabiegu artroskopii barku zdarzają się bardzo rzadko. Mogą nimi być:
Okołooperacyjne:wczesne
1)Anestezjologiczne
2)Związane z ułożeniem pacjenta na stole operacyjnym. W naszym ośrodku stosowany jest dostęp tzw. w pozycji leżakowej. Podczas sadzania do w/w pozycji może dojść do naciągnięcia splotu ramiennego i zaburzeń czucia w obrębie kk. górnych czasowych w bardzo rzadkich przypadkach trwałych wymagających interwencji neurochirurgicznej.
Śródoperacyjne:
1)związane z dostępem tylnym do barku– zakładanie pierwszego portu wejścia do stawu ramiennego:
-uszkodzenie gałązki nerwu nadłopatkowego która unerwia mięsień nadgrzebieniowy i nadłopatkowy , co skutkuje zanikami tych mięśni i zaburzeniem ruchów czynnych odwodzenia i rotacji zewnętrznej.
-uszkodzenie chrząstki głowy kości ramiennej- przemijające dolegliwości bólowe stawu , ale staw narażony jest w przeciągu kilku lat do rozwoju choroby zwyrodnieniowej.
2)związane z dostępem przednim do barku– uszkodzenie nerwu skórno-mięśniowego , który unerwia mięśnie dwugłowy ramienia, mięsień ramienny,mięsień kruczo-barkowy,co skutkuje zanikami tych mięśni oraz zaburzeniem ruchu zgięcia w stawie łokciowym oraz zaburzeniami czucia po stronie przyśrodkowej ramienia.
-uszkodzenie tętnicy pachowej co może doprowadzić do masywnego krwawienia i przeprowadzenia zabiegu naczyniowego.
3) związane z dostępem bocznym –uszkodzenie gałązek nerwu pachowego, który unerwia mięsień naramienny oraz mięsień obły większy, co skutkuje zanikami tych mięśni oraz zaburzeniami ruchu unoszenia ramienia oraz zaburzeniami czucia na bocznej stronie ramienia.
4) uszkodzenie gałązki barkowej tętnicy piersiowo-barkowej przy przecinaniu więzadła kruczo-barkowego.
5) uszkodzenie żyły pachowej – powodujące powikłania zatorowe
Powikłania póżne:
1) zespół algodystrofii współczulnej kończyny górnej- powodujący zaburzenia czucia skóry k. górnej, zaburzenia troficzne skóry k. górnej , zaburzenia ucieplenia skóry k. górnej, przykurcze w obrębie stawów k. górnej.
2) infekcja barku operowanego
3) operacja nie musi doprowadzić do osiągnięcia fizjologicznego zakresu ruchów barku operowanego
4)przetrwały ból operowanego barku
5)złamanie wyrostka barkowego
6)artrofibroza
7)bark zamrożony
8)martwica głowy kości ramiennej
Zabieg operacyjny nie musi doprowadzić do ustąpienia dolegliwości ,a w niektórych przypadkach wręcz pogłębić dolegliwości , które występowały przed operacją.
–ponowne zerwanie stożka rotatorów po szyciu zamkniętym i otwartym z częstością 6-45 %
— ponowne zwichnięcie barku po szyciu obrąbka z częstością 5-30%
Czasami śródoperacyjna ocena uszkodzonych struktur zmusza do konwersji artroskopii na otwarcie stawu ramiennego i przestrzeni podbarkowej.
W przypadku wykonywania zabiegu na otwarto również mogą wystąpić powikłania, takie jak:
1) uszkodzenie gałązek nerwu pachowego podczas cięcia skórnego. Stosowane są dostępy- krótki dostęp przedni, dostęp boczny, poprzeczny dostęp boczny, łukowate cięcie przednio-tylne.
2)infekcja barku operowanego
3)złamanie wyrostka barkowego łopatki
4) operacja nie musi doprowadzić do osiągnięcia fizjologicznego zakresu ruchów barku operowanego
5)przetrwały ból operowanego barku
6) nasilenie istniejących dolegliwości bólowych
7) zaniki mięśnia nadgrzebieniowego , podgrzebieniowego , naramiennego barku operowanego
8) zaburzenia czucia kończyny górnej operowanej pod postacią parestezji oraz zaburzenia ukrwienia po zastosowanym wyciągu